Sa kagustuhan nga ni Liam na inumin ko 'yong mga chinese herbs para sa pag-asang mabubuntis ako, labag man sa loob ay ginawa ko. Kung paiiralin ko na naman kasi ang katigasan ng ulo ko, mas inilalapit ko lang ang sarili ko sa peligro.
Tao rin naman ako... nasasaktan sa mga hampas ng kamay at binti ni Liam sa tuwing nawawala siya sa sarili.
"Darating ang Mama Imelda mo mamaya, Kris," bigkas ni Nay Minda mula sa kusina habang ako ay nasa living room at nanonood ng TV.
Mula rito ay abot ang boses niya sa lakas no'n, idagdag pa na kaming dalawa lang naman ang narito sa bahay since si Sarah ay pumasok sa school at si Liam ay maagang lumakad patungo ng ospital.
"Hindi ba't nakapangako ka sa kanya na sa susunod na dadalaw siya rito ay ipagluluto mo siya ng kare-kare?"
"E, kaso hanggang ngayon po ay hindi ko pa rin napagtatama ang timpla. Madalas ay nararami ang lagay ko ng peanut butter. Baka pintasan niya na naman ang luto ko kung sakali," balewalang sagot ko habang tutok pa rin ako sa aking pinanonood.
Noong nakaraang taon pa 'yon nangyari. Birthday ko 'yon at 'yong ipinangako ko kay Mama na ipagluluto ko siya ng masarap na Paella ay ayon... napintasan niya lang kasi sobrang alat daw ng lasa.
Kesyo ano ba naman daw klase akong asawa kung ang pagluluto lang ng simpleng pagkain ay hirap na hirap akong gawin. Kung ano-anong pang-iinsulto ang natanggap ko sa kanya no'ng gabing 'yon at ipinangako ko sa sarili ko na hindi na ako uulit.
E, wala naman kasi talaga akong talent sa pagluluto. Magsasayang lang ako ng energy na mag-aral no'n kung mismong sarili ko na ang umaayaw sa mantika, sandok at kawali.
"Mahigit dekada na rin kayong kasal ni Liam, hija," tugon ni Nay Minda na mukhang tapos na siya sa paghuhugas ng mga pinggan.
Nagtungo siyang living room at naupo sa isang single-seater sofa kung saan malinaw niyang naaaninag ang mukha ko. "Hindi naman masama kung gumawa ka ng efforts para makasundo mo naman 'yong biyenan mo."
"Hindi na po ako aasang lalambot pa ang puso niya sa akin." Lumipat kay Nay Minda ang atensyon ko at sa abot ng aking makakaya, pilit kong pinaganda ang ngiti sa aking labi.
"Simula no'ng araw na ipagpilitan ko sa kanila na kupkupin namin si Sarah bilang sariling anak, alam kong pinasama ko ang loob niya nang sobra. Kahit na kaakibat naman no'n ay dahil gusto kong maging buo ang pamilya namin ni Liam, na kahit mag-ampon na lang kami at siya ang ituturing naming anak."
Kaya rin hindi matanggap-tanggap ng mama si Sarah bilang apo. Noon pa man ay tutol na ito sa plano kong pag-aampon.
Mabuti na lang at napilit ko si Liam... kaya't dahil kay Sarah ay naging buo ang pangarap naming pamilya ni Liam noon, na kung tutuusin ay gusto niya pang bumuo kami ng basketball team. Hindi nga lang nakisama ang matres ko para punan ang pangarap na 'yon.
"Hindi mo naman masisisi ang Madam Imelda kung sumama man ang loob niya sa iyo. Kung ipinagpatuloy mo lang noon ang pag-inom ng mga herbs na iniinom mo ngayon, o pumayag ka sa surrogacy, marahil naging maganda pa ang relasyon mo sa biyenan mo."
"Kaya ko pang sikmurain 'yong pag-inom ng herbs, nay," I muttered in between laughs, "pero 'yong surrogacy? Hindi naman pagkain ang isang sanggol para ipalagak sa matres ng kung sinong babae. 'Yon ang hindi ko kayang gawin in the name of having our own child."
Kinuha ko ang remote sa ilalim ng pwet ko dahil hindi ko namalayang naupuan ko na pala ito. And then I turned off the TV before getting up from my relaxing seat.
"Huwag n'yo na lang po sanang banggitin pa kay Liam na aalis ako ngayong araw," pakiusap ko. "I just have to make sure that Liam has no signs of having a mental disorder."
Bakas ang disapproval sa mukha niya. "Bakit ba ipinipilit mong may problema sa pag-iisip si Liam? Hindi ba't sinabi ko na nga sa iyo--"
"You can't blame me for suspecting him of having a mental disorder. Hindi kasi kayo 'yong sinasaktan niya, that's why you couldn't notice how his behaviour changed from time to time."
"Nay Minda…" Lumapit ako sa kanya para hawakan ang magagaspang na nitong mga palad.
Kumurba ang isang pilit na ngiti sa aking labi as I continue speaking, "I'm doing this to save our family and… our relationship. I'm his wife… and I'm responsible for taking care of his health. Para sa ngayon na hindi pa gano'n kalala, kung mayroon man, maagapan kaagad."
"Believe me or not… I really don't want to devastate our relationship… and our family. Mahal ko silang dalawa. Mahal ko si Liam sa kabila ng pananakit niya sa akin. I have loved him as much as I loved him in the old days."
"My love for him remained despite him breaking his promises to me on the day I said 'yes' to his proposal… and on the day I said 'I do' to him on our wedding day."
"So, please… 'wag mo na po sanang ipaalam pa kay Liam na umalis ako ngayon ng bahay. I just have to do this for his own sake. Please, nay?"
At ang mabait na matanda ay walang nagawa kung hindi ang payagan akong makalabas.
I have trust in her naman na wala siyang kahit anong sasabihin sa asawa ko tungkol dito. Kaya't ngayong maaga pa ay agad na akong umalis ng bahay para magsadya sa kaibigan kong psychiatrist.
Hindi ko ipinaalam kay Nay Minda na kaibigan ko ang kikitain ko dahil siguradong hindi ako no'n papayagan.
Una sa lahat, most of my friends are boys. Kaya mahigpit akong pinagbabawalan ni Liam na makipagkita sa kanila. Pinagseselosan niya pati mismong mga kaibigan ko… at sobrang nakakasakal na siya.
Even my contact details to them, Liam got rid of those. Phone numbers, and even my social media accounts. That was all deleted.
Maski ang paggawa nga ng f******k account or i*******m ay wala akong freedom.That's how jealousy turned my husband to be the man I'm not expecting him to be.
*****
"Dala ng sobrang galit, parang nawawala kamo siya sa sarili. Gano'n ba?"
I nod. "And after he realizes he has abused me, bigla na lang siyang magpapakulong kay Nay Minda sa study room niya. As if he's stopping himself from harassing me."
"Uhm, Kris," the terrified voice of Logan is all I heard. "This is the only thing I could advise you as of now…"
"What?"
"Dissociative Identity Disorder is very rare." I just remained silent, waiting for him to explain that disorder further.
"And I think your husband seemed to be diagnosed with having this disorder. Ito 'yong mga taong maraming personality… and maybe the abusive one is the other side of Liam."
"So, the best thing I could advise you is to live with Liam separately. Hindi ka na magiging ligtas kung kasa-kasama mo lagi ang asawa mo, Kris. He should've been brought to a healthcare facility, so we can help him treat his disorder."
I clenched my shivering fist. Logan's suggestion was actually the one I should've done now. Para sa kaligtasan namin ni Sarah, the only thing comes with my mind is to escape.
"Based on what I heard from you, isa sa sintomas ng DID ay biglang nagiging ibang tao na lang siya sa harap mo without any specific reason. It's because a person diagnosed with this kind of disorder tends to have over 100 alters in their personalities."
Logan got his pen pointing to his temple, as if he's thinking something. "Kailangan kong matingnan by myself ang asawa mo, Kris. Hindi enough na malaman ko lang sa iyo ang ginagawa niya o nangyayari sa kanya day after day."
"Nakikitaan ko siya ng sintomas, oo. But as a professional, I shouldn't diagnose a person having this kind of illness without checking him by myself."
"Mukhang mahihirapan ako sa part na 'yan, Logan," I mumbled with honesty. "Maski si Nay Minda ay ayaw akong paniwalaan na posibleng may mental disorder ang asawa ko. At kung susubukan ko man kumbinsihin si Liam na magpa-check up, I would just bait myself to get beaten by him again."
Liam's a health worker. And by attempting to tell him about my suspicions about his behaviour I have noticed in him lately, he will surely be offended.
After all, no one could ever accept the idea of them… having mental disorder---if ever my husband really has.
"You must find a way, Kirsten. Kapakanan ng asawa mo, ng sarili mo at ng anak mo ang nakasalalay rito. I have to check him up by myself just to make sure the symptoms really are related to DID.
Kasi kung magkagano'n man… kailangan mong ilayo ang sarili mo at ang anak mo sa kanya. That's the best thing you can do," he added.
"But I'm his wife," I protested, didn't even bothering to wipe the tears that escaped from my eyes. "Nangako ako sa kanya sa simbahan na in sickness and in health, I will always by his side. Sa hirap at ginhawa, mananatili akong asawa niya."
"I'm fvcking tired of getting beaten by him, actually. Wala na ngang paglagyan ang sugat sa katawan ko kasi napuno na niya lahat ng espasyo.
At walang gabi na hindi siya nagtatagumpay na paiyakin ako bago matulog. Over a decade of marriage, of over the ten years I have shared with him my life on one roof, he has never made me feel loved, treasured and protected."
"Puro sakit, hinagpis, sama ng loob at pag-iyak ang ipinaramdam at ibinigay niya sa akin. His beautiful promises he had pledged to the Lord on the day of our wedding turns out to be the opposite of those." I was smiling the whole time habang mapait na nagsasalita.
"Sa kabila no'n, hindi pa rin sapat ang dahilan ko na iwan siya. Kulang pa rin para talikuran ko rin ang mga pangakong binitiwan ko sa kanya sa harap ng Diyos. Binibitiwan ang pangako para tuparin hindi para may masabi lang ang tao at para dagdagan ang mga pangakong napapako."
"Asawa pa rin ako ni Liam. Minsan man ay naiisip kong lumayas ng bahay o makipaghiwalay na sa kanya, but at the end of the day… bigla ko ring nare-realize na hindi pagtakas ang sagot sa problema namin ngayon.
Lalo ngayong alam kong kailangan ako ng asawa ko if ever man hindi na okay ang lagay ng pag-iisip niya. Instead of beating my hasty retreat from him, I should've stayed."
I closed my mouth to breathe a little while. "Gagawin ko ang makakaya ko para madala ko sa iyo si Liam. Even if it cost my life to suffer the hell out of him again, gagawin ko just to bring him with you."
And I was about to leave his office when he spoke, "You deserve someone better, Kris. Pwede mong tuparin ang pangako mo sa kanya. But, staying with a man who couldn't even love you from ten years of marriage is too much to sacrifice."
"Don't settle to be with a man who couldn't even treat you better, Kris."
Tuluyan ko na siyang tinalikuran ngunit ang mga binti ko ay nanatili sa pwesto. "And my promise to him is to love him eternally. I promised to love him as long as my heart keeps beating, and as long as I'm still breathing.
To the mountains and back, I shall love no one other than the man standing as my groom on our wedding day."
"Literal na masakit siyang mahalin, but I will always be willing to endure the pain," my last words before leaving his office.
*****
Heto na naman ako't mamomroblema na naman sa pag-aabang ng taxi pauwi. Maaga pa naman ngayon, tiyak na wala pa naman sa bahay si Liam. 'Pag naman kasi weekdays ay palagi siyang ginagabi ng uwi kaya hindi ko kailangang mag-alala.
And I didn't bother to bring a car with me since tinulungan lang ako ni Nay Minda na tumakas ng bahay kanina. Hindi alam ng mga bodyguards na nakalabas ako ng bahay… and I'm still hoping I won't get caught.
"Kris!"
Napalingon ako sa likod ko nang marinig ko ang boses ni Logan. Patakbo siyang lumapit sa akin at iniabot ang panyo na mukhang naiwan ko pala sa office niya.
"You forgot--"
"Why is my wife outside of the house?"
Hindi na natapos pa sa sasabihin si Logan nang makita ko sa likod niya ang naglalakad kong asawa, na masama ang tingin kay Logan.
"Care to explain why you forbid me, wife?"
Takot na takot kong iniwas ang tingin ko kay Liam. Kahit na hindi ko nakikita, alam kong sa mga oras na 'to, masama na ang titig niya sa akin pati na rin kay Logan.
"I'm her friend--"
"I'm not talking to you." Liam walked towards me as he held my wrist harshly. "You owe me an explanation."
Bakas sa mga mata ni Logan ang labis na pag-aalala sa akin ngunit sinenyasan ko na lamang siya na 'wag nang makialam. Kahit na labag sa kalooban ko ay nagpahila na ako kay Liam papasok ng sasakyan.
And from his hold, I could sense another war was about to happen. The fire inside him began to burn… and a minute from now, I will, again, metamorphose into ashes.
"Tell me why." Malalim at nakakikilabot na boses ni Liam ang bumalot sa katawan ko as my body shivering so hard while sitting at the edge of the bed."What's your reason for leaving the house without my consent? Hindi ako nagkulang ng paalala sa iyo, hindi ba? I told you not to go outside, Kris! Is that too much to ask?"Gusto kong sumagot ng oo. Gusto kong i-voice out 'yong nararamdaman ko at gusto kong ipamukha sa kanyang sumosobra na siya sa pagkulong niya sa akin dito sa loob ng impyernong noon ay tinatawag niyang palasyo.But I ended up saying, "I'm sorry."Kahit na wala naman akong nakikitang dahilan para humingi ako ng tawad, but to cut this conversation short, I apologized."I'm sorry for breaking your rules, Liam.""It's okay." Nakayuko man ako ay kitang-kita ko mula sa sahig ang pagbagsak dito ng katatanggal niya lang na lab coat."But, please..." And I don't really like what's about to happen tonight.Liam pushed my shoulder lightly just to lay my body down the bed. "Ayokong
Pinigil ko ang sariling excitement na sabihin kay Liam ang tungkol sa naging success ng pagtatalik namin no'ng nakaraan. Gusto ko sanang humanap ng magandang tyempo para sorpresahin siya with this great news.Tiyaka isa pa, sobrang busy niya these past few days kaya ayoko munang i-focus niya ang full attention niya with this blessing the Lord gave to us.One of these days, magagawa ko na rin sabihin sa kanya ang tungkol sa pagbubuntis ko… but I think this time is not so good and so perfect to speak."Most of the time, you drink coffee in the morning partnered with ham and sausage," pagpuna ni Liam, pointing his finger to my plate currently having plain rice with veggies, and to my drink, I have hot milk."You're not into healthy foods. Anong mayroon?""Do you have to always question all the changes you'll notice every time with me?" "You're acting strange, Kris. That's why." Hindi magawang matinag ng mapangtusok kong tingin ang kaabalahan niya sa pagkain."And some changes in your bo
"Anyway, when do you plan to leave?""Bakit ba atat na atat kang paalisin ako? Hindi mo ba ako na-miss?""Insane. Kung pwede ka nga lang dito na tumira kasama namin ni Liam…" I smirked as I started to see shining diamonds in her eyes. "Syempre hindi ako papayag. Doon ka na sa bahay n'yo, 'wag ka na manggulo rito, 'no!""Aba!" I literally made her jaw drop. "Baka gusto mong sabihin ko--""Halika na. Ihahatid na kita."Niyakag ko na siya palabas ng bahay namin dahil alam kong naibalita naman na niya sa akin ang ipinunta niya."As much as I want you to stay here, alam kong hindi pwede. Sana sa susunod na dumalaw ka rito, payagan ka na ng mama na mag-overnight kahit na isang gabi lang dito."Because the bitter truth is that… Liam's mother doesn't permit Lucile to stay at our house longer than an hour. Maybe sometimes… pero 'pag may special occasions lang. 'Pag mga ganyang dalaw lang at may mahalagang sasabihin, she must not exceed staying at our house to an hour."Maybe in our next life."
“Ano? Nakapili ka na?”“Binili ko na kasi ang mga ‘to lahat kasi mukhang bagay na naman sa iyo lahat. Hirap mamili, e.”“Kahit… ano na lang, Liam.”Kabaliktaran ng taas ng energy ni Liam ang akin. Wala akong kagana-gana na tumayo para magsukat kahit na ilang beses niya na akong pinipilit na sukatin ‘yong mga damit.I could sense his patience starting to be shorter again, but because of the happenings earlier, mukhang ayaw niya nang r-um-ound two sa pananakit sa akin.“Ano ba, Kris? Pakitaan mo naman ako na excited ka para sa wedding anniversary natin bukas, oh?”“Alam mo lagi ka na lang ganyan. Lagi mo na lang ipinararamdam sa akin na wala lang para sa iyo ang i-celebrate ang isa sa mahahalagang okasyon ng pagsasama natin.” Muli na naman nagbago ang mood niya, and now he’s turning to a monster again.Naisip ko nga na baka ako talaga ‘yong dahilan kung bakit… kung bakit nagpapalit siya bigla ng katauhan. Baka ako talaga ‘yong may mali.“I’m sorry-”“Gano’n na lang ba palagi?!” ‘Yong mg
“What? Do you know that guy, Kris?”Tinanguan ko ang mama. “He’s my sister’s husband.” Yumukod ako sa mama tanda ng paggalang. “Excuse us.”Ang kapal ng mukha kong magpakita pa ng politeness sa kanya, e parang kanina nga lang ay malapit ko nang masagad ang pasensya niya sa ginawa kong pananalita.Tsk.“What are you doing here?” Nang medyo makalayo kami sa garden area and as I make sure Liam wouldn’t catch us here, far away from that area, I confront Henrix. “How’d you get invited?”“Ayaw mo pa yatang nandito ako, e.” Tinawanan niya pa ako para lang asarin. “I’m close with Liam. I’m one of his colleagues way back 2016-18, pero nagkahiwalay lang kami ng landas no’ng lumipad akong Italy kasama si Gwen.”“Woah. I have no idea about that.” And literally I got surprised upon knowing my brother-in-law has connections with my husband.“Anyway, kumusta ka naman? Kumusta naman kayo ni Gwen? Alam na ba nina Mama na nakauwi na kayo rito sa Pinas?”“Noong nakaraang linggo pa kami nakauwi ni Gwen d
Nawala ang angas ko sa ginawang paghawak ni Liam sa kamay ko. Sobrang higpit nito na tila ayaw niya akong pakawalan habang ang mga mata niya’y kasingbagsik ng apoy kung makatingin.And I know this kind of scene. Napanood ko na ‘to at ilang beses na rin nangyari.“Excuse us,” malamig na sambit ni Liam at walang ano-ano’y hinila niya ako paalis sa venue kung saan tadtad ng mga bisita ‘yon na nakikiusyoso sa ginawa kong eskandalo kanina.And my body settled down from crying. Ngayon ay napalitan ng takot ang pag-aalala at paghihinagpis ko sa nanay kong nag-aagaw-buhay na. Itinulak niya ako papasok ng kwarto namin. Kumalabog nang sobrang lakas ang pintuan nang isarado niya ‘yon, habang ako ay walang nagawa kung hindi ang protektahan ang baby ko gamit ang sumasakit kong braso.At this time, kaya ko namang tiisin na saktan na naman ako ng asawa ko, ‘wag lang ‘yong baby ko.“Hindi ka ba nag-iisip? Ang daming tao sa baba, doon mo pa talaga naisipan na magkalat? Punyetang buhay ‘to! Sa harap pa
Tumayo si Liam at lumayo sa akin, at muling hinarap. “You know how much I wanted to have a child with you. Nasaktan ako no’ng unang beses tayong nawalan ng anak, and without letting you know, gabi-gabi akong stress at ginugulo ng kung ano-anong boses sa utak ko because of our loss. Tama ka, e. Tama kayo. I’m slowly losing my identity and… my control is getting out of my hand.”“But for the sake of our baby, sige. I’m going to consider your request. Hindi ko na rin kasi kayang makita ka, na pagkatapos i-overtake ng kung sino ang katawan ko, mamumulat na lang ako sa sarili kong mga mata na umiiyak ka sa harapan ko habang ako ay hindi makapaniwalang tinitingnan ang mga kamay kong humampas at sinugatan ang katawan mo… and after causing you violence, wala akong maalala sa mga nangyari na kahit ano.”Kitang-kita ko ang ginawang pagkuyom niya sa mga kamao bago ako tinalikuran at lumabas ng kwarto. Ngunit hindi pa man siya tuluyang nakalalabas ay bigla siyang pumasok ulit at hinarap ang mukha
“He’s trying to fight his inner self, Kris. Kanina no’ng nasa loob ako kasama siya, he’s trying everything he could para lang hindi ako ‘yong masaktan niya…”“Instead he scratched his own wrist.”Mangiyak-ngiyak na bumagsak ang tingin ko sa asawa kong payapang nakahiga sa couch. “What can we do, Logan? Mayroon ba akong magagawa para maging maayos na ang kondisyon ng asawa ko?”“As I say, sarili niya lang ang makatutulong sa kanya, Kris.” Mula sa kanyang table ay nakatanaw siya sa nakahigang si Liam. “DID can be controlled, but it cannot be cured. There are some medications and treatments that help patients with DID manage themselves for the rest of their lives.”“Liam could undergo psychotherapy and he really needs this right now. As I mentioned, makakatulong kay Liam kung matuto siyang maging open sa sarili niya at sa kondisyon niya kausap ang isang mental health professional na willing siyang pagkatiwalaan about his life. And his trusted mental health professional could also help hi