Capitulo Cuatro
ILANG beses na akong pabalik-balik ng lakad dito sa aking silid. Masyadong inookopahan ng binibini sa kabilang kuwarto ang aking isipan. Ako’y nagdadalawang isip kung tama bang dumito muna ito o hindi. Lalo na’t hindi ko naman ito kilala. Mamaya’y may gawing masama sa akin ang binibini. Baka rin ay hindi naman talaga ito galing sa hinaharap.
Ngunit nagawa niyang patunayan na galing siya sa hinaharap sa pamamagitan ng makabagong teknolohiyang mayroon siya.
“Oo, tama nga naman. Galing siya sa hinaharap.” Mainam talaga na maniwala ako sa sinasabi ng binibini. Ngunit paanong nakarating ito rito? Huminga ako ng malalim. Isang katanungan na mahirap sagutin.
Bumalik na naman sa aking isipan ang pagpayag kong tumira rito ang binibining hindi ko man lang natanong kung anong pangalan. Hindi mainam na rito muna siya mamalagi lalo na’t isa siyang dalaga at ako naman ay binata. Ano na lang ang sasabihin ng ibang tao kapag nalaman nilang pinatira ko rito sa pamamahay ko ang isang binibini? Na binabahay ko na ito na hindi man lang kami kinasal? Na anong klase akong lalaki? Natitiyak din akong masisira ang pangalan at dignidad niya kung saka-sakaling kami na ang naging usapin ng mga tao rito sa San Pablo.
Napakamot ako sa aking ulo. Mainam na tumira muna pansamantala sa isang casa rito sa San Pablo ang binibini. Para hindi kami pag-usapan ng mga tao at para na rin sa ikabubuti ng aming mga pangalan. Ako na ang bahalang tumustos sa lahat ng gastusin sa pagtira niya roon.
“Dapat ay kausapin ko na siya ngayon para bukas ay handa na siya sa paglipat niya sa casa.” Lumabas ako ng aking silid at dumeretso sa harap ng kwartong pinagamit ko sa binibini. Ilang beses akong kumatok ngunit wala akong naririnig na tugon mula sa kaniya. Tumikhim ako bago magsalita. “Binibini, maaari ba kitang makausap kahit sandali lang?” Wala akong narinig na kasagutan mula sa kaniya. Pinihit ko ang seradura ng pintuan at nabukas ko kaagad ito.
Alam kong kalapastangan ang pagpasok sa silid ng isang binibini ngunit ako’y nag-aalala ngayon kung anong nangyari na sa kaniya. Malay ko ba kung siya’y nandiyan pa rin sa loob o baka nakabalik na siya sa kaniyang silid. Kaagad kong nakita ang binibini na mahimbing na natutulog sa kama. Dahan-dahan akong lumapit sa kaniya. Ngayon ko lamang napagtanto na isa siyang marikit na dilag. Tila ba’y isa siyang anghel mula sa langit.
Hindi ko mapigilang ngumiti habang siya’y pinagmamasdan. Wala man lang siyang kamalay-malay na may isang lalaking nasa loob na kaniyang silid at siya’y pinapanood na matulog. Ngayon lamang ako labis na humanga sa isang babae. Pinigilan ko ang aking sarili na haplusin ang kaniyang mukha. Tama na itong pagtitig ko sa kaniya.
Bumuntong hininga ako bago dahan-dahang lumabas ng kuwarto. Kuwawang binibini. Natitiyak kong labis ang pagod niya ngayon dahil sa mga hindi inaasahang kaganapan sa buhay. Alam ko na ang kasagutan sa aking problema. Hahayaan ko na dumito muna siya hangga’t hindi pa siya nakakabalik sa pinanggalingan niya. Kung hahayaan kong tumira siya mag-isa sa casa, mahihirapan siyang makibagay sa pamumuhay rito dahil walang gumagabay sa kaniya.
Saka ko na lamang problemahim ang posibilidad na kami’y maging usapin dito sa bayan kapag iyon ay nangyari na.
NAPAPAKAMOT ako sa ulo habang tinitingnan ko ang suot kong damit. Hindi ko talaga inaakala na makakapagsuot ako ng mga damitan ni Maria Clara. Ang huling natatandaan kong nagsuot ako ng ganitong damit-hindi ganito kagandang damit iyon-ay noong nasa highschool pa ako. Gumanap kasi akong Maria Clara sa role play namin sa Filipino subject at wala akong choice that time dahil ang tunay na gaganap ay nagkaroon ng sakit na tinatawag nilang katamarang pumunta sa practice.
Nangangati ako sa damit na ‘to dahil hindi naman ito ang suotan ko. Partida, mainit pa ito sa katawan! Nakakairita lang. “Bakit ba kasi hindi man lang nauso ang electric fan sa panahong ito? Kaloka!” Inayos ko ang buhok kong sobrang straight na sinasabi ng iba na alaga raw sa rebond kahit hindi naman. As if naman may pera ako pampa-rebond. “Makahingi nga kay Tandang Manuel ng ipit sa buhok mamaya.” Lumabas ako ng kwarto at eksaktong nakasalubong ko si Manuel. “Good morning!”
Kumunot ang noo niya. Parang hindi naintindihan ang sinabi ko.
Kuu! Kay aga-aga, problemado kaagad.
“Ano ang iyong sinabi?”
“Ang sabi ko good morning.”
“Sabihin mo nga iyan sa wikang Tagalog. Hindi kita maintindihan.”
“Ang sabi ko magandang umaga. Ilang beses ko na yatang ginamit ‘yan pambati sa iyon pero hanggang ngayon hindi mo pa rin naiintindihan. Alam mo, need mo na mag-aral ng English language kasi ‘yon ang universal language in the future, Estados Unidos naman ang sunod na sasakop sa Pilipinas. Ewan ko lang kung maabutan mo pa ang time na iyon.”
“Ano? Tinanong ko lamang ang ibig sabihin ng iyong sinabi kanina, ang dami mo na kaagad nasabi.”
Kumibit-balikat ako. “Perks of being madaldal. Marami kaagad ang nasasabi,”
Napailing na lang si Manuel. “Kumain na tayo.”
Sumunod ako sa kaniya. Napahinto lang ako sa paglalakad nang makita ko ang isang portrait painting sa sala. “Teka, si Ma’am Victoria iyan ah.”
Biglang lumingon sa akin si “Sino?”
“Siya?” Tinuro ko ang portrait. “Si Ma’am Victoria ‘yan.” Ngiti pa lang ni Ma’am Victoria, halatang siya na ‘yan.
“Kilala mo siya?”
“Oo, siya si Maria Victoria Cervantes-Navarroza, ang first lady ni President Alejandro Lucas Navarroza. Alam mo bang sila ang nagpapaaral sa akin ngayon? Kahit na parehong galing sa pamilya ng mayaman at politiko, tumutulong pa rin sila sa kababayanan nila gamit ang sariling pera. Never silang nagnakaw ng kaban ng bayan.” Huminga ako ng malalim at naisip ko na imposibleng si Ma’am Victoria ito. Magkamukha lang siguro sila pero magkaibang tao. “Sino pala siya? Nobya mo?”
Masuyong tinitigan ni Manuel ang portrait painting. “Hindi ko siya kasintahan. Siya ang nag-iisa kong kapatid na babae. Ang kaniyang ngalan ay Maria Victoria Saenz.”
“Hindi nga? Sure ka?”
“Totoo ang aking sinabi. Siya ay si Maria Victoria Saenz.”
“Magkapangalan at magkamukha sila.”
“Nagkataon lamang iyon dahil limang taon na ang nakalipas noong pumanaw ang aking ate,” Huminga ng malalim si Manuel bago nagpatuloy sa paglalakad kaya sumunod na lang ako sa kanya. “Kinitil niya ang sariling buhay. Nais ng aming magulang na ipakasal siya sa binatang hindi niya iniibig at sa labis na kalungkutan, nagpakamatay siya.” Bakas ang lungkot sa boses ni Manuel.
Napakagat-labi ako sa narinig ko. Dapat pala hindi ko na lang pinansin ang portrait ng ate niya. “Sorry-paumanhin.”
“Wala iyon. Matagal naman na siyang wala. Noon ay nagmumulto siya rito pero ngayon ay tahimik na ang kaluluwa niya.”
“Baka dahil nag-reincarnate na ang soul niya tapos siya pala si Ma’am Victoria.” Napapalakpak ako. “Ay bongga! Totoo pala ang reincarnation.”
Sinamaan niya ako ng tingin. “Tumigil ka nga sa iyong mga pinagsasabing hindi ko mawari kung ano. Huwag mo ring pag-isipan ng kung ano-ano ang aking kapatid. Ginugulo mo lamang ang nananahimik niyang kaluluwa.”
Napasimangot ako. Sinundan ko lang siya ng tingin hanggang sa makababa na siya. “Ang sungit naman ni Tandang Manuel. Baka lang naman eh. Paano kung totoo pala iyon? Hindi ba siya masaya na nabuhay ulit ang ate niya? Galit kaagad. Hmp!” Nag-act ako na babatukan siya pero kaagad din akong tumayo ng tuwid nang lumingon siya sa akin.
“May sinasabi ka ba?”
“Wala. Baka narinig mo lang na nag-iingay ang mga alaga kong bulate sa tiyan. Gutom na gutom na kasi sila dahil hindi sila nakapag-dinner kagabi.”
Ngumiwi si Manuel at nakaguhit sa mukha niya ang pagkadisgusto sa sinabi ko. “Ikaw ay masasabi kong tunay na galing sa hinaharap. Ano bang mayroon doon at ganyan ka?”
“Uhm? Electric fan, aircon, online games, social medias, internet connection at charger dahil malo-lowbat na ang cellphone ko?” Naiiling na lang na iniwan ako ni Manuel “Abnormal yata si Tandang Manuel. Pabago-bago ng mood.” Kumibit balikat na lang ako. “Well at least pinatira niya ako rito. Okay pa rin kahit papaano si Tandang Manuel.” Tumakbo ako para makasunod sa kaniya. “Hoy! Seraphim ang name ko. Pangalang pang-angel! Huwag mong kakalimutan ‘yon.” Huminga ako ng malalim. “Baka sumpungin ng Alzheimer’s Diseases. Ang tanda pa naman na niya.”
Capitulo Cinco “HADto take the time to cut 'em off, I need help. I know how to make the girls go crazy…” Hindi ko maintindihan kung anong inaawit ng binibining ito. Tila ba’y tuwang-tuwa siya sa kanyang inaawit habang nagwawalis. Mayamaya’y huminto si Seraphim sa pagwawalis at sumayaw ng pagkagaslaw. Ano bang mayroon sa hinaharap kaya ganito kumilos ang binibining ito? “When you treat her like-”Huminto si Seraphim sa pagkanta at pagsayaw nang napatingin siya sa gaw iko. “Oy, Manuel! Good morning-este magandang umaga sa iyo! Kanina ka pa ba d’yan?” Matamnam ko lamang siyang tinitigan at hindi sinagot ang kaniyang katanungan. Napapaisip talaga ako kung bakit ko ba hinayaang dumito ang binibining ito kahit pa alam kong sasakit lamang ang
Capitulo Sais SABAY kaming lumingon ni Tandang Manuel sa taong tumawag sa kaniya. Isang napakagandang babae ang nakita ko. Bigla tuloy nahiya ang beauty ko sa kagandahan nito. "Señorita Anastasia Realonzo?" Sumunod ako kay Manuel nang lapitan niya ang babaeng nagngangalang Anastasia. Nagtago ako sa likuran niya dahil nahihiya akong harapin ang babae. “Ikaw nga, señorita Realonzo. Magandang umaga, señorita Realonzo!” Marahang yumuko si señorita Realonzo. "Magandang umaga rin sa iyo, señor Saenz! Mabuti't ika'y aking naabutan." "Bakit ka nagawi rito, señorita Realonzo?" "Nais ko sanang pag-usapan natin ang tungkol sa lupain ni Tiya Lucita. Alam naman nating dalawa na hindi-" "Achoo! Gosh! Nasinghot ko yata ang maliit na feather ng ibon." Napakamot ako sa ilong ko at muli akong bumahing. “Excuse me.” "Hindi ko alam na may bisita ka pala, señor. Paumanhin dahil ako ay nakaabala sa inyo.” Matipid itong ngumiti sa akin. “Ako'y aalis na." "Huwag! Pag-usapan na natin ang tungkol d'yan.
Capitulo SietePANAY ang lingon ko kay Manuel sa malayuan habang siya naman ay busy sa pakikipag-usap sa mga tauhan niya. Mukhang may munting meeting sila sa gitna ng taniman. "Hindi ba nila naisip na pwede naman sa patag na lugar sila mag-meeting? Bakit sa gitna pa ng taniman na anytime baka may mambulabog na daga sa meeting nila? At saka, ang init kaya. Hindi ba sila naiinitan?" Naglakad-lakad ako habang sila ay abala pa rin sa pinag-uusapan nila. Nag-squat ako para magtanggal ng mga damong ligaw sa paanan ko.Bakit kaya naligaw ng tubo ang mga damong ligaw? Saan kaya sila dapat tutubo?Nakakatuwa naman magtanggal ng damong ligaw. Nakakatanggal ng stress ko kay Tandang Manuel na ninuno ng mga masusungit na tao sa mundo. "He-he, ninuno ng mga masusungit. Bagay sa kanya ah."Nagpatuloy lang ako sa pagbubunot ng mga damong ligaw. Tumayo ako at kinuha ko ang kalaykay malapit sa akin. Pagdidiskitahan ko na talaga ang mga pobreng damong ligaw. At least natulungan ko ang magsasaka ni Manue
Capitulo Ocho NAKAUPO lang ako rito sa sala habang hinihintay kong lumabas si Manuel. Hindi ko kasi siya na-inform na wala akong masusuot na damit para sa party ng friend niya. Sinuot ko na lang ang tingin ko pinakaangkop na suotin para sa isang party. Okay naman ang buhok ko. Pang-Ariana Grande hairstyle na ginawa ko. Ribbon ang pinang-ipit ko sa buhok ko. Bongga! Parang bumalik ako sa teenager days ko dahil sa ribbon sa buhok ko. Napatingin ako sa suot kong damit. Maganda naman ang damit at sa tingin ko damit rin ito ng ate ni Manuel. Infairness magkasingkatawan kaming dalawa. "Bakit hindi ka pa nakagayak?" Umangat ako ng tingin. "Wow! Ang gwapo mo naman!" Bumagay kay Manuel ang suot niyang white long sleeves polo, nakaibabaw rito ang black vest, at black slacks. P-in-artner niya sa black shoes ang damit niya. Para siyang si Crisostomo Ibarra ng Noli Me Tangere. Lumapit siya sa akin habang inaayos niya ang sleeves ng polo niya. "Talaga?" "Oo. Pwede ka na ihanay sa mga oppa ng Ko
Capitulo NueveBAGOT na bagot ako habang nakatingin sa mga tao na mukhang nag-e-enjoy sa party na ito. May mga nagtutugtog ng musical instruments, mga taong busy sa pakikipagkwentuhan, at nagsasayawan ng waltz sa gitna ng venue hall. Si Tandang Manuel busy rin na nakikipagkwentuhan sa friends niya. Sana all may friends. Samantalang ako, nandito sa upuan katabi ang ibang girls na parang nag-aabang na may magyayang isayaw sila."Grabe, nakaka-boring naman dito." Gusto kong sumalumbaba kaso papagalitan ako ni Tandang Manuel. Ayoko magalit 'yon. Baka magka-wifi signal na naman ang noo niya. Umayos ako ng upo. "Boooring!" Tumayo ako at lumapit sa bintana. Kita rito sa pwesto ko si Manuel na seryosong nakikipag-usap sa isang matandang lalaki. Mukhang anytime magbu-burst na siya sa galit. "Ano kayang pinag-uusapan nila kaya may wifi signal na naman sa noo si Tandang Manuel?" Nginitian ko siya nang mapatingin siya sa gawi ko. Unti-unting gumaan kahit papaano ang expression ng mukha niya. Buma
Capitulo DiezNGAYON lamang nangyari sa akin na hindi ako mapalagay dahil sa isang kwento ng buhay ng tao . Hindi ko magawang magkatulog dahil patuloy na tumatakbo sa aking isipan ang tungkol sa naging buhay ni Seraphim sa kanyang panahon. Sa murang edad, naranasan na niya ang kalupitan ng mundo. Hindi naramdaman ang pagmamahal ng mga magulang at pisikal na sinasaktan ng mga nag-aalaga sa kanila sa ampunan. Hindi ko napigilan ang aking sarili na humigpit ang hawak ko sa kopita.“Ang bata pa niya noong mga panahong iyon. Hindi niya dapat naranasan iyon.”Noon, iniisip kong napakalupit na ng dinanas ko sa buhay dahil sa sunod-sunod na trahedyang dumating. Pero hindi ko inaasahan na mas naging malupit ang buhay para kay Seraphim. Ang taong akala ko’y masayahing tao ay tinatago lamang pala sa mga ngiti ang lungkot at sakit na dinanas. Na inakala kong taong sunod sa layaw ay kahit kailanman ay hindi naranasan makuha ang ninanais sa buhay. Masyado kong minaliit ang pagkatao ni Seraphim na t
Capitulo Once"MANUEL,""Hmn?""Hindi ka ba nababagot?""Nababagot saan?" Hindi man lang tumingin sa akin si Tandang Manuel. Patuloy lang siya sa pagkukumpuni ng nasirang upuan ng dining table."Dito sa bahay mo. Nakakabagot kaya rito lalo na kung mag-isa ka lang dito. Wala man lang mapagkakaabalahan tapos wala ring masyadong kausap."Huminto sa pagpukpok ng pako si Manuel. "Hindi. Marami naman akong mapagkakaabalahan dito.""Sigurado ka? Ang boring kaya rito. Kung sana may internet at koryente rito, sure talagang hindi ako mababagot. Syempre makakalaro ako ng mobile games sa cellphone ko.""Ang mga bagay na iyong sinasambit ay pawang mga luho lamang.""Hindi kaya.” Umupo ako sa kalapit na upuan. “Kung walang koryente at internet, mahihinto lahat. Walang trabaho, hindi kaagad makikita ang mga sagot sa takdang aralin at mahirap makipag-usap sa mga minamahal natin na malayo sa atin." Pinakita ko kay Tandang Manuel ang Messenger ko. "Idagdag mo pa na hindi ka makakalaro ng mga mobile gam
Capitulo Doce"SERAPHIM,"Huminto ako sa pagtatahi. Napag-isipan ko kanina na pagkialaman ang drawer dito sa sala. May nakita akong isang hindi tapos burdahin na tela at dahil sobra akong nababagot, tinuloy ko na lang. Tutal marunong naman ako magburda kaya nasunod ko ang embroidery style ng kung sino man ang nagtatahi nito. "Bakit?"Sandaling napatingin si Manuel sa ginagawa ko bago ibaling ulit sa akin ang tingin. Mukhang may pupuntahan siya base sa ayos ng damit niya. Kapag kasi ang ayos niya ay mala-Crisostomo Ibarra ang datingan, may mahalaga siyang pupuntahan. “Tayo’y pupunta ng Maynila. Naipaayos ko na sa kay Aling Martha ang iyong gagamiting mga damit kaya maaari na tayong umalis-”“Teka lang! Anong sabi mo? Pupunta tayo sa Maynila?”“Kakasabi ko lang, hindi ba?”“Bakit tayo pupunta roon? Sino si Aling Martha? Paano siya nakapasok dito ng hindi ko napapansin? Anong inayos niya?” Dalawang oras lang ang nakalipas noong pag-trip-an ako ni Manuel doon sa kusina dahil napagkamalan